Νοικοκυριά 8.000 ετών, εξοπλισμένα με θερμικές κατασκευές, πλήθος εργαλείων και αποθήκες, σε άριστα οργανωμένους νεολιθικούς οικισμούς έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην περιοχή του Κλείτου Κοζάνης.
«Τα ευρήματα δείχνουν μία υψηλή κοινωνική οργάνωση, πράγμα όχι ιδιαίτερα αναμενόμενο για την περίοδο αυτήν από τις μέχρι τώρα γνώσεις μας», επισημαίνει στον «Α» η αρχαιολόγος της Λ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων δρ Χριστίνα Ζιώτα. Τα αποτελέσματα της έρευνας στον Κλείτο θα παρουσιάσει η κ. Ζιώτα σε συνεργασία με τις αρχαιολόγους Α. Χονδρογιάννη- Μετόκη και Ε. Μαγγουρέτσιου αύριο (12.45 ), στο Παλαιό Κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, στην επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.
Η ανασκαφή στην περιοχή του Κλείτου, στη λεκάνη της Κίτρινης Λίμνης, ΒΑ της Κοζάνης, μέσα στα όρια άμεσης ανάπτυξης των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ άρχισε το 2006 και καλύπτει έκταση 40 στρεμμάτων. Η έρευνα έχει σωστικό χαρακτήρα και χρηματοδοτείται από τη ΔΕΗ ΑΕ.
Αποκαλύφθηκαν οικοδομικά λείψανα δύο προϊστορικών οικισμών, της ύστερης και της τελικής νεολιθικής περιόδου. Το μεγαλύτερο τμήμα καταλαμβάνει η εγκατάσταση που ονομάστηκε «Κλείτος 1» και χρονολογείται σε πρώιμες φάσεις της ύστερης νεολιθικής, στα τέλη της 6ης και στις αρχές της 5ης χιλιετίας π.Χ. Εκτείνεται σε περίπου 20 στρέμματα και οριοθετείται από τάφρους και φράχτες, από τους οποίους διατηρήθηκαν και κομμάτια πασσάλων. «Είναι μοναδικό παράδειγμα νεολιθικού οικισμού που ερευνήθηκε σε τόση έκταση και αναμένεται να προκύψουν πληρέστερες μαρτυρίες σχετικά με τη χωροταξική οργάνωση σε επίπεδο νοικοκυριού και οικισμού, με τη δομή των κοινωνικών σχέσεων και την οργάνωση της οικονομίας και να φωτίσουν πλευρές της ιδεολογικής συγκρότησης των νεολιθικών γεωργοκτηνοτρόφων, που δε συνδέονται με παραγωγικές δράσεις», τονίζει η κ. Ζιώτα.
Κτίσματα 125 τμ.!
Ο οικιστικός πυρήνας της εγκατάστασης περιλαμβάνει 10 τουλάχιστον κτίσματα, αραιά κατανεμημένα, στα πιο καλοδιατηρημένα από τα οποία τα οικοδομικά κατάλοιπα καλύπτουν έκταση 100 έως 125 τ.μ. Τα σπίτια καταστράφηκαν από φωτιά, με αποτέλεσμα να διατηρηθούν, συχνά σε πολύ καλή κατάσταση, κομμάτια από την πήλινη επένδυση των τοίχων και της οροφής. Στο εσωτερικό τους υπήρχαν θερμικές και αποθηκευτικές κατασκευές από πηλό, αγγεία και αρκετά δείγματα εργαλειακού εξοπλισμού για οικοτεχνικές δραστηριότητες.
Ανάμεσα στις κατοικίες, σε υπαίθριους, ημιυπαίθριους και στεγασμένους χώρους, βρέθηκαν μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία, απορριμματικοί λάκκοι με άφθονα κινητά ευρήματα και περισσότερες από 30 κατασκευές, που αντιπροσωπεύουν εργαστηριακές εγκαταστάσεις. Στον πυθμένα βαθύ λάκκου (προφανώς πηγαδιού), βρέθηκαν ακέραια αγγεία για την άντληση νερού και, χάρη στην υγρασία, διατηρήθηκαν και πολλά κομμάτια ένυδρου ξύλου, πολύτιμες μαρτυρίες για την ανασύσταση στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος κατά τη νεολιθική περίοδο.
Γύρω από τον οικιστικό πυρήνα και μέχρι τις περιμετρικές τάφρους υπάρχουν εκτεταμένοι αδόμητοι χώροι, οι οποίοι ίσως προορίζονταν για περιορισμένης κλίμακας αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες, για συγκεντρώσεις και συλλογικές εκδηλώσεις και σίγουρα για την ταφή μελών της κοινότητας. Βρέθηκαν 14 ταφές σε απλούς λάκκους, οι περισσότερες ακτέριστες, με τους νεκρούς σε συνεσταλμένη θέση στο πλάι, όπως συνηθιζόταν σ’ όλη τη διάρκεια της προϊστορίας. Ανάμεσά τους και μια διπλή ταφή ενήλικου ατόμου και παιδιού.
Πενήντα μέτρα από τον «Κλείτο 1» ήρθε στο φως ένας δεύτερος, μικρότερος οικισμός, που χρονολογείται στην τελική νεολιθική περίοδο. Τα κτίσματα είναι μικρότερα (εντοπίστηκαν πέντε), όπως και οι κοινόχρηστοι χώροι τους, αν και οι τεχνικές δόμησης μοιάζουν αρκετά με εκείνες που εφαρμόστηκαν στον αρχαιότερο γειτονικό οικισμό. Η ανασκαφή πρόκειται να συνεχιστεί σ’ αυτό χώρο, καθώς και σε τάφρο, σημαντικό μέρος της οποίας είχε γεμίσει με μεγάλο αριθμό αγγείων της μέσης Εποχής του Χαλκού.
Η θέση κατοικήθηκε και στα υστερορωμαϊκά και πρώιμα βυζαντινά χρόνια, ενώ εντοπίστηκαν και κινητά ευρήματα ελληνιστικών χρόνων. Ερευνήθηκε ένα σύνολο 50 μέχρι στιγμής ρωμαϊκών τάφων, που ήταν σχεδόν όλοι ατομικοί και λακκοειδείς. Οταν είχαν κτερίσματα, αυτά ήταν συνήθως πήλινα αγγεία, και κατά κανόνα οινοχόες, τοποθετημένα κοντά στα πόδια του νεκρού. Ο πλουσιότερος τάφος είχε κτιστό θάλαμο κατασκευασμένο με πέτρες, ξύλα και ασβεστοκονίαμα και δάπεδο από πήλινες πλάκες. Ο νεκρός φορούσε χρυσό δαχτυλίδι και συνοδευόταν από γυάλινα αγγεία, πήλινο πινάκιο, σιδερένια και χάλκινα εργαλεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε εδώ τις προτάσεις, τις σκέψεις, τις ιδέες, τις απόψεις, τα προβλήματα για ότι σας ενδιαφέρει.